Cơm lam Bắc Kạn 

Món ăn nổi tiếng mà du khách thường yêu cầu mỗi khi du lịch đến Bắc Kạn chính là cơm lam. Có rất nhiều câu hỏi được du khách đặt ra, trong đó phổ biến nhất vẫn là cơm lam là gì? Nguồn gốc từ đâu? Làm ra một thanh cơm lam Bắc Kạn đúng chuẩn như thế nào, có khó không? Để trả lời được những câu hỏi này, chúng ta cùng Thế Giới Nông Sản tìm hiểu trong bài viết dưới đây của nhé!

Cam Lam Bắc Kạn là gì?

Đối với những ai sinh sống lâu năm tại đồng bằng, có lẻ cơm lam là một món ăn còn xa lạ bởi họ đã quen với việc nấu cơm bằng những chiếc nồi, niêu. Tuy nhiên, đối với những người dân vùng cao, đặc biệt là những ai phải lên núi, vào rừng thường xuyên, họ sẽ nấu cơm trong những ống nứa. Cơm được nấu trong ống nứa gọi là cơm lam.

Trong tiếng Khmer, cơm lam được gọi là Kralan. Trong tiếng Thái và tiếng Lào cơm lam được gọi là Khao lam, tiếng Trung là trúc đỗng phạn. Còn ở Indonesia và malaysia người dân sẽ gọi món cơm lam là Lemang.

Cơm lam Bắc Kạn là món ăn truyền thống của người dân tộc Tày ở địa phương Bắc Kạn, Việt Nam. Cơm lam Bắc Kạn thường được chế biến bằng cách cho gạo và nước vào trong tre, nứa. Sau đó nướng trực tiếp trên lửa hoặc trong lò đất. Món ăn này thường được ăn kèm với các món thịt, rau củ và nước chấm đậm đà.

Dù đều được nấu từ gạo, nhưng cách nấu của cơm lam Bắc Kạn lại có sự khác biệt so với cơm của người miền xuôi. Đó là lý do mà nó trở thành một món ăn vô cùng thú ý, mang đậm chất núi rừng. Có thể hiểu một cách đơn giản thì “lam” chính là phương thức nấu cơm sử dụng tre, nứa thay cho nồi niêu.

Xem thêm: Nông sản sạch là gì? Lợi ích và giá trị đem lại

Cơm lam Bắc Kạn bắt nguồn từ đâu?

Ngày nay, cụm từ “cơm lam” đã trở nên vô cùng phổ biến. Ở Việt Nam, món cơm lam được xem là đặc sản của đồng bào dân tộc thiểu số như dân tộc Tày, dân tộc Mường, dân tộc Dao. Tuy nhiên, liệu có mấy người biết được nguồn gốc của cơm lam Bắc Kạn là từ đâu không?

Theo như lời kể của các già làng, khi xưa, đồng bào dân tộc thiểu số thường chọn các đỉnh núi cao hoặc những cách rừng trập trùng làm nơi sinh sống. Vì sống theo kiểu du canh du cư nên không có nơi nào họ sống quá 2 mùa vụ. 

Bởi đặc trưng của nương rẫy là độ dốc cao nên so với lần canh tác và thu hoạch ban đầu sẽ không còn màu mỡ nữa. Nếu cứ tiếp tục ở lại để trồng trọt, canh tác thì sẽ không đảm bảo cho mùa vụ thu hoạch sau.

Việc di chuyển từ vùng núi này sang vùng núi khác liên tục khiến đời sống của họ gặp phải nhiều khó khăn, thiếu thốn. Họ chỉ dựng nhà tạm bợ để trú mưa, che nắng rồi lại dọn đi sau một mùa vụ. Vì thế những đồ dùng thiết yếu trong nhà như nồi, niêu, bát đủ sẽ không được đầy đủ. Để thích nghi với điều kiện thiếu thốn này họ đã nghĩ ra một cách nấu ăn.

Vì sống trong những đồi núi cao, những cánh rừng trập trùng nên những cây tre, cây nứa là vật liệu không thể thiếu. Đồng bào ta đã làm gạo đã vo trong ống nứa ống tre, đây là cách làm gạo chín thành cơm mà không cần dùng đến nồi niêu.

Đối với người dân miền núi cách nấu cơm này tuy đơn giản nhưng lại vô cùng tiện lợi, thành phẩm làm ra cũng thơm ngon không kém cơm được nấu từ nồi niêu. Vì thế, phương pháp nấu cơm này được duy trì mãi cho đến ngày nay và đặc sản cơm lam Bắc Kạn chính là món ăn mà khách du lịch không được bỏ qua khi đến đây.

Cơm lam Bắc Kạn tốt cho sức khỏe

Người ta sẽ thường ăn cơm lam Bắc Kạn với muối vừng, rất hiếm khi ăn kèm với những loại thức ăn khác. Vì vậy, cơm lam được xem là một món ăn chay thanh đạm, một khi ăn vào sẽ nhớ mãi. Dù không có thịt động vật nhưng cơm lam lại có gạo nếp, lạc và vừng với giá trị dinh dưỡng dồi dào. Nó là những nguồn cung cấp nước, gluxit, lipit, protit,…tuyệt vời.

Gạo nếp có chứa nhiều khoáng chất như canxi, photpho và vitamin B1. Vừng cung cấp canxi, photpho, sắt cùng một số loại vitamin B1, B2. Trong khi đó lạc cũng có chứa xenlulozo và một số loại vitamin đáng kể khác.

Cơm lam Bắc Kạn được làm như thế nào?

Cơm lam Bắc Kạn là một đặc sản nổi tiếng của vùng đất này. Vì bắt nguồn từ đồng bào miền núi nên cách làm cơm lam Bắc Kạn cũng khá đơn giản:

Trước hết là chọn những ống tre, nứa tươi. Sau đó chặt ra thành từng khúc theo các đốt tre, mỗi đốt sẽ là một ống cơm lam. Để có một ống cơm lam Bắc Kạn ngon, người ta sẽ chọn những loại gạo nương mới gặt, hạt to, trắng, thơm lừng.

Gạo nếp sau khi vo sạch và ngâm từ 5-6 tiếng sẽ được cho vào những ống nứa non rồi đổ thêm nước vào. Trước khi bắt đầu nhóm lửa, bắt của người dân sẽ dùng những cuộn lá chuối hoặc lá dong để nút chặt một đầu.

Ống cơm trên lửa sẽ được nướng xoay liên tục, đều tay. Sau một lúc lam cơm thì dùng tay ấn để kiểm tra xem cơm đã mềm và chín hay chưa. Sau khi cơm lam chín, bạn chỉ cần tác lớp ống tre, nứa bên ngoài ra là đã có thể thưởng thức.

Xem thêm: Rau củ tươi sạch 

Tạm kết

Cơm lam Bắc Kạn là một món ăn được khá nhiều người yêu thích vì cách nấu dân dã, nhanh chóng, tiện lợi nhưng không làm mất đi giá trị dinh dưỡng của hạt gạo. Hy vọng bài viết trên của Thế Giới Nông Sản đã giúp bạn hiểu rõ hơn về món cơm lam. Theo dõi chúng tôi để có cơ hội trải nghiệm những món ăn đặc sản của núi rừng.